Torpil balığı (Torpedo torpedo), Torpedinidae ailesindeki bir elektrik ışını türüdür. Akdeniz'de ve Biscay Körfezi'nden Angola'ya kadar doğu Atlantik Okyanusunda bulunur ve oldukça sığ, kıyı sularında tipik olarak yumuşak alt tabakalarda karşılaşılan bentik bir balıktır. 60 cm (24 inç) uzunluğa kadar büyüyen bu türün neredeyse dairesel bir pektoral yüzgeç diski ve hemen hemen eşit büyüklükte iki sırt yüzgeci ve büyük bir kuyruk yüzgeci olan kısa, kalın bir kuyruğu vardır. Sırttaki, genellikle beş numara, ancak sıfırdan dokuza kadar değişebilen belirgin mavi noktalar ve ayrıca sivri uçlarının kenarlarındaki küçük topuzlarla tanımlanabilir.
Saldırı ve savunma için, ortak torpido 200 volta kadar güçlü bir elektrik çarpması sağlayabilir. Çoğunlukla kemikli balıklar ve kabuklularla beslenen yalnız, gece pususu avcısıdır. Bu tür, anne tarafından üretilen yumurta sarısı ve histotrof ("uterus sütü") ile beslenen gelişmekte olan embriyolar ile aplasental canlıdır. Dişiler, 4-8 aylık bir gebelik döneminden sonra, yaz sonunda veya sonbaharda her yıl 28 yavru doğurur; özellikler coğrafi bölgelere göre değişir. Sıradan torpido şoku acı vericidir, aksi takdirde insanlar için çok az tehlike arz eder. Elektrojenik özellikleri, eski Yunanlılar ve Romalılar tarafından tıpta kullanılmasına neden oldu. Modern zamanlarda ekonomik bir değeri yoktur ve çoğunlukla balıkçılıkta yakalanarak atılır. Balıkçılığın nüfusu üzerindeki etkisi belirsizdir ve daha fazla veri beklenirken Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN) bunu Veri Eksikliği olarak listelemiştir.
Ortak torpido ve diğer elektrik ışınları, klasik antik çağ halklarına aşinaydı. Torpido, elektrik ışınlarının Romalı adıdır ve Latince torpere "uyuşmak" anlamına gelir. "Taksonominin babası" olarak bilinen Carl Linnaeus, Systema Naturae'nin 1758 onuncu baskısında bilimsel olarak ortak torpidoyu Raja torpido olarak tanımladı. Bununla birlikte, ortak torpido, Torpedo, Raja tota lævis, Torpedo maculosa ve Torpedo Sin Perss Persici gibi çeşitli isimler altında en az 52 Linna öncesi kaynakta da yer aldı. Linnaeus'unki de dahil olmak üzere bu ilk açıklamalar, ortak torpidoyu diğer elektrikli ışın türleriyle karıştırdı. Linnaeus herhangi bir tip örneği belirtmediğinden, taksonomik stabilite açısından bir ders tipi veya neotipin belirlenmesi garanti edilir. Bu önlem henüz alınmadı.
André Marie Constant Duméril, 1806 Zoologie analytique, ou méthode naturelle delassation des animaux adlı eserinde Torpido'dan bir cins olarak söz eden ilk yazardı. Duméril herhangi bir Torpido türünün adını vermedi; Bunu yapan ilk yazar muhtemelen Linnaeus'un Raja torpidosunu 1838'de Torpedo cinsine atayan Charles Lucien Bonaparte idi. O zamanlar T. torpido cinsin tek üyesi olduğundan, tür türü haline geldi. Torpedo cinsi içinde, ortak torpido, diğer alt cins olan Tetronarce'den, papillat kenarlı ve süslü dorsal renklendirmeye sahip spirallere sahip olan Torpedo alt cinsi içine yerleştirilir. Bu tür aynı zamanda halk arasında kramp balığı, kramp ışını veya torpido ışını olarak da adlandırılabilir.
Doğu Atlantik Okyanusu'na özgü olan ortak torpido, Akdeniz'in tamamı dahil olmak üzere Biscay Körfezi'nden Angola'ya kadar uzanır. Belçika sularından alınan tek bir kayıt büyük olasılıkla hatalıydı. Avrupa sularında diğer elektrik ışını türlerine göre daha az sıklıkla karşılaşılmaktadır. Bu tür daha yüksek sıcaklıkları tercih eder. Akdeniz'in kuzeyinde nadirdir ve Akdeniz'de Kuzey Afrika'da güney Avrupa dışından daha yaygındır. Ortak torpido, genellikle kıyıya yakın 2–70 metre derinliklerde bulunan bir dipte yaşayanlardır, ancak bazen 400 metre derinliğe kadar rapor edilmiştir. Kumlu düzlükler ve deniz çayırı yatakları gibi yumuşak tabanlı habitatlarda yaşar.
Sıradan torpidonun pektoral yüzgeç diski neredeyse dairesel bir şekle sahiptir ve uzundan yaklaşık 1,3-1,4 kat daha geniştir. Diskin ön kenarı neredeyse düz. İki büyük, böbrek şeklindeki elektrik organı, başın her iki tarafında derinin altında görülebilir. Gözler küçüktür ve onu benzer büyüklükte sivri uçlar izler. Spiraclesin yan ve arka kenarları, yaşla birlikte küçülen ve daha büyük bireylerde fark edilemeyen küçük, düşük topuzlara sahiptir. Spiraclesin arkasındaki "ensede" bir çift belirgin mukoz gözenek vardır. Burun delikleri arasında neredeyse ağza ulaşan geniş, dörtgen bir deri kanadı vardır. Dişler küçüktür ve yoğun bir quincunx düzeninde düzenlenmiştir; her dişin tek bir keskin sivri ucu vardır. Üst ve alt çenelerde sırasıyla yaklaşık 22–24 ve 20–22 diş sırası vardır. Beş çift solungaç yarığı diskin alt tarafına yerleştirilmiştir.
Pelvik yüzgeçler diskten farklıdır ve yuvarlatılmış dış kenarlara sahiptir. Kısa ve kalın kuyruk, her iki tarafta deri kıvrımları ve üstte iki sırt yüzgeci taşır. İlk sırt yüzgeci ikinciden biraz daha büyüktür. İyi gelişmiş kuyruk yüzgeci, köşeleri keskin olmayan üçgen şeklindedir ve yaklaşık olarak ilk sırt yüzgeci arasındaki boşluk kadar uzundur. Deri pürüzsüz ve yumuşaktır, diş etlerinden tamamen yoksundur. Ortak torpidonun sırt rengi paslı turuncudan kırmızımsı kahverengiye kadardır ve disk üzerinde belirgin büyük noktalar ("ocellae") vardır; her bir ocellus mavidir ve daha koyu ve daha açık halkalarla çevrelenmiştir. Tipik olarak, simetrik olarak üç ve diğer iki sıra halinde düzenlenmiş beş ocella vardır; 0-4 ocella içeren ışınlar daha az yaygındır ve beşten fazlasına sahip olanlar daha nadirdir. Sekiz ocella olan alışılmadık bir erkek Tunus'ta ve dokuzuyla Güney Fransa'da yakalandı. Varsa, altıncı ocellus ilk beşe benzer şekilde boyutlandırılır ve ortasına yerleştirilir; herhangi bir ek ocella ilk altıdan daha küçük olma eğilimindedir ve buruna doğru asimetrik olarak yerleştirilir. Alt taraf krem rengindedir ve koyu disk kenar boşlukları vardır. Tunus açıklarında yetişkin bir albino dişi yakalandı. Erkekler ve dişiler tipik olarak sırasıyla 30 ve 39 cm (12 ve 15 inç) uzunluğundadır; kayıtlardaki en büyük birey 60 cm (24 inç) uzunluğundaydı. Batı Afrika'dan gelen ışınlar, Akdeniz'den gelen ışınlardan daha büyük büyüyor.
Ailenin diğer üyelerinde olduğu gibi, ortak torpido, bir çift büyük elektrikli organdan üretilen güçlü elektrik şokları ile avını bastırabilir ve tehditleri caydırabilir. Kas dokusundan türetilen her bir organ, her biri yaklaşık 400 jöle dolu diskten ("elektroplaklar") oluşan bir yığın oluşturan 400-500 sütundan oluşur. Sütunlar birlikte esasen paralel bağlanmış piller olarak işlev görür. [15] Elektrik organlarının boşalması 200 volta ulaşabilir ve tek başına veya patlamalar halinde ("trenler") meydana gelebilir. İn vitro deneyler, elektrik organına zarar veren sinirlerin esasen 15 ° C'nin (59 ° F) altındaki sıcaklıklarda çalışmayı durdurduğunu buldu. Kışın su sıcaklıkları, vahşi doğada düzenli olarak bu eşiğin altına düşer, bu da ışının elektrik organlarını yılın bir bölümünde kullanamayabileceğini veya elektrik organı işlevini daha soğuk koşullara uyarlamak için henüz bilinmeyen bir fizyolojik mekanizmaya sahip olduğunu düşündürür.
Yalnız ve gece olan ortak torpido, deniz tabanında dinlenmek için çok zaman harcar, genellikle tortulara gömülür. [10] Avına atlayan ve onu elektrikle sersemleten bir tuzak avcısıdır, bu süreç saniyenin sadece bir kısmını alır. Av, hareketsiz hale getirildikten sonra diskin hareketleri ile ağzına doğru hareket ettirilerek yutulur. Yetişkinler, taban, ringa balığı, kefal, gobiler, keçi balıkları, porgiler, ejderhalar ve jack uskumrular dahil olmak üzere neredeyse tamamen küçük bentik kemikli balıklarla beslenir. Büyük on ayaklı kabuklular küçük bir ikincil besin kaynağıdır, ancak çok nadiren patenler tüketilebilir. Yavrular, yetişkinlere göre daha az canlıdır ve çeşitli omurgasızlarla da beslenirler. En önemli av türleri mevsimler ve coğrafi bölgeler arasında farklılık gösterir. Örneğin, Tiren Denizi'nde, genç ortak dil (Solea solea), sonbahar ve kışın açık ara en önemli av maddesidir, ancak ilkbahar ve yaz aylarında bunlar daha az bulunur hale gelir ve diğer balıklar ışın diyetinde daha belirgin bir şekilde yer alır. Bu türün bilinen parazitleri arasında, tenya Phyllobothrium lactuca [20] ve monogeneans Amphibdella paronaperugiae ve Amphibdelloides benhassinae bulunur.
Ortak torpido, embriyoların yumurta sarısı tarafından sürdürüldüğü ve anne tarafından salgılanan histotrof ("rahim sütü") ile desteklendiği aplasental canlıdır. Bununla birlikte, bu türdeki histotrofun organik içeriği, vatozlara göre çok daha düşük olan sadece% 1,2'dir ve embriyo, başlangıçtaki sarısı kaynağı metabolik süreçler için harcandığından, gelişim sürecinde kütle kaybeder. Yetişkin dişilerin iki işlevsel yumurtalık ve iki işlevsel uterusu vardır, ancak sağ taraftaki üreme sistemi daha gelişmiştir ve sonuç olarak daha fazla embriyo taşıma eğilimindedir. Ayrıntılar coğrafi bölgeler arasında farklılık gösterse de, iyi tanımlanmış mevsimselliğe sahip yıllık bir üreme döngüsüne sahiptir. Akdeniz'de çiftleşme Aralık'tan Şubat'a ve doğum, 4-6 aylık bir gebelik döneminden sonra Ağustos sonundan Eylül başına kadar gerçekleşir; altlık boyutları 19'a kadar değişir ve yenidoğanlar 8.0–9.7 cm (3.1–3.8 inç) uzunluğundadır. Buna karşılık, Batı Afrika açıklarında gebelik süresi 6-8 ay sürer ve doğum Eylül'den Ekim'e kadar sürer; altlık boyutları 28'e kadar değişir ve yenidoğanlar 10.2-12.5 cm (4.0-4.9 inç) uzunluğundadır. Altlık boyutu dişi boyutuyla birlikte artar.
Cinsel ayrım, üreme mevsimi boyunca hamile dişiler sığ kıyı sularına girdikçe meydana gelir. Ortak torpido, köpekbalıkları ve vatozlar arasında alışılmadık bir durumdur çünkü doğum, haliçlerde ve lagünlerde deniz suyundan hem daha yüksek hem de daha düşük tuzluluk oranlarında belgelenmiştir. Bu tür, doğumdan hemen sonra dört volta kadar elektrik şoku üretebilir. Yenidoğanlar, elektrojenik kapasitede orantılı bir artışla hızla büyürler: dört ay sonra, ağırlıkları neredeyse iki katına çıkar ve 26 volt üretebilirler. Erkekler ve dişiler benzer uzunluklarda cinsel olarak olgunlaşırlar: Tiren Denizi'nde sırasıyla 25 ve 26 cm (9,8 ve 10,2 inç), Mısır açıklarında 18 ve 22 cm (7,1 ve 8,7 inç), 19 cm (7,5 inç) ) Tunus dışında ve Senegal dışında sırasıyla 30 ve 31 cm (12 ve 12 inç) için.
Sıradan torpidonun elektrik çarpması şiddetli olabilir, ancak yaşamı tehdit etmez. Klasik antik çağda, bu türün elektrojenik özellikleri, onu (ve diğer güçlü elektrikli balıkları) ağrı ve gut gibi hastalıkların tedavisinde tıpta kullanılmaya itmiştir. Örneğin, Romalı doktor Scribonius Largus, Compositiones medicae'sinde (yaklaşık MS 50), kronik baş ağrılarının, etkilenen bölgeye canlı bir torpido uygulanarak tedavi edilmesini önerdi. Ortak torpido yenilebilir, ancak ticari veya zanaat balıkçılığı tarafından çok az değerlidir ve çoğunlukla yakalandığında atılır. Sığ su alışkanlıkları nedeniyle, yakalanarak ve nispeten iyi bir şekilde atılarak hayatta kalabilir. Dip trolleri ve fıskiye ağları dahil olmak üzere çeşitli demersal olta çeşitlerine karşı hassastır; balıkçılık faaliyeti menzili içinde ağırdır, ancak bu türle ilgili özel bir veri mevcut değildir. Sonuç olarak, Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN) bunu Veri Eksikliği altında listeledi. Ortak torpido akvaryumlarda tutulmuştur, ancak yemek için canlı balık gerektirir.
