Ayvacık, Samsun ilinin bir ilçesidir. İlçe merkezinde Yeşilırmak üzerine kurulmuş Suat Uğurlu Barajı Gölü ile iki kısma ayrılmıştır. İlçenin güneyinde, Erbaa yolu boyunca Hasan Uğurlu Barajı Gölü yine ilçeyi iki parçaya ayırmaktadır.
Ayvacık ilçesinin en eski kayıtlarına 1455 yılı Ünye, Karakuş(Akkuş), Terme, Arım(Çarşamba) tahrir defterlerinde rastlanmaktadır. Bölük-i Nahiyet-i Dere-Ayvacuk adıyla geçmektedir. Bu tarihte Cilme ve Karaoğlan köyleri de Ayvacık'a dahildir. İlçenin kurucularının Büyük Selçuklu Devleti'nin parçalanması ile bölgeye gelen ve Danışmentliler Beyliği'nin de kurucuları arasında yer alan Porsuklu Beyliği'nin Ayvacuklu Kabilesi olduğu bilinmektedir. Konar göçer olan bu çok büyük kabile kışlak olarak kullandıkları bugünkü yeni adıyla Acıklı, eski adıyla Ayvacuklu Köyü'nü daha sonra merkez yaparak yerleşmişlerdir. Kabile beyinin oğulları arasında Ayvacuk isminde bir de şahıs vardır. 1834 sayımında Karye-i Nefsi Ayvacuk ismiyle geçmektedir.
Ulaşım : Samsun'un Çarşamba ilçesinden güneydeki Çarşamba Şeker Fabrikası istikametindeki karayoluyla Samsun'a ve sahile, henüz yapım aşamasında olan güney yoluyla da Tokat'ın Erbaa ilçesine ve iç bölgelere bağlanmıştır.
Samsun'dan Ayvacık'a saat başı, Çarşamba'dan Ayvacık'a da her 15 dakikada bir midibüs mevcuttur. Yine çevre köylerle ulaşım minibüs veya motorlu kayık veya feribotla yapılmaktadır. İlçeye yeni yapılan köprü ulaşımda büyük kolaylık sağlamaktadır. Zevgar, Eynel, Ortaköy gibi köyleri ilçeye bağlamıştır.
