[attachimg=1]
Hisarönü'nde yüksek kayalıklara oyulmuş Lauzados Antik Kenti'nde bir mezar

Eski adıyla Lauzados şimdiki adıyla Lafsa, Kirazlıyayla'nın yakınlarında kurulmuş bir kent. Lauzados adının kaynağı bilinmemekle birlikte Roma dönemi öncesine dayanan yerli bir isim olduğu biliniyor. Büyük bir nekropolden oluşan Lauzados'a, yani Hisarönü Ören Yeri'ne, Başyayla ilçesinin Kirazlıyayla Mahallesi'den yaklaşık 5 – 6 km sonra ulaşılıyor.

Lauzados Antik Kenti'ni Gezmeden Önce Bilmeniz Gereken 5 Şey
•   Hisarönü'nde yerel kayaya oyulan kaya mezarları, uzun bir kayalık boyunca ve kayalığın eteklerine kadar yayılıyor. Nekropolisin tam karşısında yine büyük bir kayalık bölgenin üzerine oturan kalıntılar görünüyor.

•   Yerel adı Aktepe olan bu tepenin Lauzados antik kenti kalıntıları olduğu saptanmış. Lauzados kaya mezarları; yalın cepheli mezarlar, tapınak cepheli mezarlar ve tonoz cepheli mezarlar olmak üzere zengin bir nekropolis sunuyor.

•   Nekropolis'teki mezarların çoğunun içerisindeki oygu teknelerle aslan formlu kapakları hâlâ görülebilir durumda. Ancak bazı mezarların aslan kapaklarını görmek için giriş açıklığından sürünerek girmek gerekiyor.

•   Lauzados'un yerleşim yeri ve akropolü olduğu düşünülen Aktepe'de çok basamaklı bir merdiven göze çarpıyor. Osman Doğanay, merdivenin bir kaya anıtıyla ya da akropoldeki bir kaleyle ilişkili olabileceğini belirtmiş.

•   Burası, Lauzados Nekropolü dışında yaşam alanının tam yeriyle ilgili ipuçlarını veren bölgedeki bir-iki yerleşimden biri konumunda.

Mezarlar Nasıl Yapılırdı?
Bir kent mezarlığında, yani bir nekropolde, ya da yerleşim yerlerinin aralarında dağınık şekilde bulunan mezarların kayalarının oyulmasına, Başyayla Hisarönü'ndeki Lauzados Nekropolü'nde de görüldüğü gibi, ana hatları çizildikten sonra başlanıyordu. Bir oyuğun mezar olup olmadığı ise mimari düzenlemesinden ve cephesinden kolaylıkla anlaşılıyor. Örneğin bazı yerler mezar olarak oyuluyor ve sonrasında da vazgeçilerek depo ya da yaşam alanı olarak kullanılıyordu. Ancak özellikle nekropolis alanlarındaki oyukların başka amaçlar için kullanılmış olması zor görünüyor. Çünkü çoğu mezar, kayaların olabildiğince yüksek yerlerine açılmış.