Ülkemizdeki akarsuların çoğu yurdumuzu çevreleyen denizlere döküldüğü gibi bazıları da ülkemiz sınırları dışındaki göl ve denizlere dökülür.
Ülkemizden kaynağını alan akarsuların büyük çoğunluğu, yurdumuzu çevreleyen denizlere dökülür. Denize ulaşamayan akarsular da iç kısımlarda kapalı havzalar oluştururlar. Bazı akarsular ise kaynağını ülkemizden almasına rağmen ülkemiz sınırları dışındaki göl ve denizlere dökülür.
1. Karadeniz’e dökülen akarsular
Sakarya nehri: İç Batı Anadolu’da bulunan Murat Dağından kaynağını alır. İç Anadolu’ya doğru bir yay çizdikten sonra batıya yönelir. Bilecik yakınlarında kuzeye yönelir ve Karadeniz’e dökülür.
Bartın çayı: Küre Dağlarından kaynağını alır. Bartın civarında geniş bir alüvyal yatak içerisinden geçer ve Karadeniz’e ulaşır.
Filyos (Yenice) çayı: Köroğlu Dağlarından kaynağını alır. En önemli kolları Araç, Devrek, Ulusu ve Mudurnu suyudur. Bu kollar Devrek’in doğusunda birleşir ve Filyos çayı ismini alarak Karadeniz’e dökülür.
Kızılırmak: Sivas’taki Kızıldağ’dan doğar. Birçok kolu vardır. Sivas’tan geçerek iç Anadolu’da geniş bir yay çizer, iç Anadolu platolarını derin vadilerle parçalar. Daha sonra kuzeye doğru yönelir. Kuzey Anadolu çöküntü hendeklerine ulaşır. Bafra ovasını oluşturduktan sonra Karadeniz’e dökülür.
Yeşilırmak: Kaynağını Sivas yakınlarındaki Köse-dağ’dan alır. Doğu batı doğrultusunda bir müddet akar. Amasya’nın güneyinde Çekerek ve Kelkit çayları ile birleşerek kuzeye yönelir. Canik Dağlarını geçtikten sonra Çarşamba civarında büyük bir delta oluşturup Karadeniz’e ulaşır.
Çoruh nehri: Mescit ve Kaçkar Dağlarından kaynağını alır. Gürcistan sınırları içinde (Batum civarında) Karadeniz’e ‘dökülür.
2. Marmara denizine dökülen akarsular
Susurluk çayı: Marmara denizine dökülen en büyük ve en önemli akarsudur. Kaynağını iç Batı Anadolu’daki Şaphane dağlarından alır. Uludağ’dan kaynaklanan Nilüfer çayını da alarak Marmara denizine ulaşır.
3. Ege denizine dökülen akarsular
Meriç nehri: Bulgaristan’dan kaynağını alır. Türkiye-Yunanistan sınırı boyunca uzanır. Ergene çayı ile t birleşerek Enez körfezine dökülür.
Bakırçay: Madra Dağlarının doğusundan kaynağını aldıktan sonra Bakırçay grabeni boyunca akar ve Çandarlı körfezinin kuzeyinde Ege denizine ulaşır.
Gediz Nehri: Kaynağını Kütahya’daki Murat Dağından alır. Demirci dağlarından kaynaklanan birçok kolla birleşerek Gediz grabenine yerleşir. Manisa ve Dumanlı dağlarını bir boğazla geçerek izmir körfezinin kuzeyinde denize ulaşır. Küçük Menderes: Bozdağlardan kaynağını alır. Aynı adı taşıyan çöküntü hendeğinde akarak Kuşadası körfezinin kuzeyinde Ege Denizine dökülür.
4. Akdeniz’e dökülen akarsular
Dalaman çayı: Kaynağını Yeşilgöl Dağından alır. Kuzeye doğru akar ve Acıpayam ovasını sular. Daha sonra güneye yönelerek Fethiye körfezinin batısında Akdeniz’e dökülür.
Aksu: Eğirdir Gölü ve Davras Dağından kaynağını alan Aksu, karstik sahalardan geçerek Antalya körfezinde denize dökülür.
Manavgat çayı: Akdağ’dan kaynağını alan Manavgat çayı, karstik sahalardaki yer altı kaynakları ile beslenir. Manavgat civarında şelale yaptıktan sonra Antalya körfezinin doğusunda Akdeniz’e dökülür.
Göksu: Kaynağını Geyik Dağlarından ve Taşeli platosunun batısından alır. Kanyon vadilerde akarak, delta oluşturur ve Silifke kıyılarında denize dökülür.
Seyhan nehri: Tahtalı Dağlarından kaynaklanan Göksu ile Uzunyayla’dan kaynaklanan Zamantı suyu birleşerek Seyhan nehrini oluşturur. Ceyhan nehri ile birlikte Çukurova deltasını meydana getirir ve Mersin körfezinin doğusunda denize dökülür.
Ceyhan nehri: Binboğa ve Tahtalı Dağlarından kaynağını alarak Elbistan havzasına ulaşır. Engizek Dağlarını geçtikten sonra Aksu ile birleşir. Nur Dağlarının kuzey kesimini de yararak Çukurova’ya ulaşır ve iskenderun körfezinin batı kıyılarında denize dökülür.
Asi nehri: Kaynağını Suriye’den alan Asi nehri bir süre Türkiye – Suriye sınırında akar. Daha sonra, Amik ovasının güneyinde bir yay çizerek Samandağı civarında Akdeniz’e dökülür.
5. Basra körfezine dökülen akarsular
Fırat nehri: Karasu ve Murat ırmaklarının birleşmesiyle oluşmuştur. Bu birleşmeden sonra Fırat ismini alır. Güneydoğu Toroslar’ı ve Güneydoğu Anadolu platolarını derin vadilerle parçalar. Suriye ve Irak topraklarını geçtikten sonra Dicle ile birleşir. Daha sonra Basra körfezine dökülür.
Dicle nehri: Bitlis Dağlarının güneyinden kaynağını alır. Diyarbakır havzasında Botan ve Batman çayları ile birleşir. Cizre’den sonra Türkiye – Suriye sınırını oluşturur. Irak topraklarına geçer. Fırat ile birleşerek Basra körfezine dökülür.
6. Hazar denizine dökülen akarsular
Aras nehri: Palandöken, Kargapazarı ve Bingöl Dağlarından kaynağını alır. Doğu batı yönündeki tektonik oluğu takip ederek Iğdır ovasına ulaşır. Burda Çıldır gölünden kaynaklanan Arpaçay ile birleşir. Buradan ülkemizi terk ederek Hazar Denizine dökülür.
Kura nehri: Allahuekber ve Yalnızçam Dağlarından kaynağını alır. Ardahan ovasını geçtikten sonra Gürcistan topraklarına, oradan da Azerbaycan’a geçer. Aras ile birleşerek Hazar denizine dökülür.
