Gönderen Konu: Karavan Ağırlıkları ve Çekici Güçleri  (Okunma sayısı 29335 defa)

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı GeZGiN

  • Yönetici
  • DoğaKolik
  • *****
  • İleti: 7726
    • insan ve doğa
Karavan Ağırlıkları ve Çekici Güçleri
« : 19 Eylül 2011, 14:53:59 »
Karavan çeken bütün sürücülerin zihinlerinde ortak bir soru vardir. Hangi araba, hangi agirliktaki karavani, sahibini üzmeden çeker??? Bu sorunun en kolay çözümü, otomobil üreten firmalarin tanitma brosürlerinde bulunmaktadir. Zira her üretici, ürettigi araba için
frenli ve frensiz olmak üzere azami römork agirliklarini vermektedir. Bu yaziyla birlikte üyelerimize yerli ve Avrupa arabalari içeren bir liste sunuyoruz.

Ancak konuyu biraz daha derinlestirip, çekicilerin güçleriyle ilgili bazi kavramlari incelemek zorundayiz. Kavramlarin izahina geçmeden önce, bazi terimleri belirtmekte fayda görüyoruz. Bu terimler dernegimiz üyeleri tarafindan benimsenirse, ayni dili konosan insanlar gibi
birbirimizin söyledigini kolayca anlayabiliriz kanisindayim. Bu yaziyi hazirlarken yabanci yayinlardan faydalandigim için bazi terimleri Türkçe'ye kolayca uyguladigim halde, bazilarinin tam karsiligini bulamadigimdan aynen birakmak zorunda kaldim.

I-TERIMLER
1. Araba Normal Agirligi (ANA) : Bos agirlik + ful benzin + yag ve su + stepne + avadanlik
2. Araba Yüklü Agirligi (AYA) : ANA + yolcular ve bagaj dahil azami kg.
3. Karavan Bos Agirligi (KBA)
4. Karavan Yüklü Agirligi (KYA) : KBA + gerekli yük (GY)

Gerekli yük karavan yapimcilari tarafindan belirtilir. Ortalama 80 ila 150 kg. arasidir.GY,KYA'nin % 15'i civarindadir. Yani yüklü olarak 1 ton gelen bir karavanin esyalara mahsus kismi 150 kg.dir.

5. Yürüyen Azami Agirlik (YAA) : AYA + KYA
6. Karavan Kafasindaki Agirlik (KKA) : Arabanin süspansiyon ve diger özelliklerine göre, imalcisi tarafindan bildirilir. Ayrica ANA'nin % 4 ila 6'sini hesaplayarak KKA'nin alt ve üst hudutlarini bulabilirsiniz.
7. Atelaj : Araba ve römork (karavan) birbirlerine baglandiklari zaman meydana gelen araç.


II-KAVRAMLAR
1. Silindir hacmi : Arabanin silindir hacmine göre çekebilecegi azami agirligi hesaplamak için söyle bir formül kullanabiliriz : Silindir hacminin her 100 cc. için 70 kg. agirlik kabul edilir. Misal olarak 1300 cc. bir arabayi ele alirsak, 13 . 70 = 910 kg. buluruz. Fakat bu formül çok
emin ve teknik degildir. Birçok bakimdan eksik bulunmaktadir.
 

2. Motor gücü : Arabanin azami beygir gücünü ve bu gücün kaç devirde elde edilecegini bildirir. Karavanla giderken 4 vitesli arabalarda 4.vites, 5 vitesli arabalarda 5.vites pek kullanilmaz. Bu yüzden 5500 dv/dk.da 75 beygir gücü elde eden bir araba arasinda büyük fark yoktur.
Ilk arabada 5500 devre çikilamayacagina göre zaten 75 beygir gücü elde edemeyiz.

3. Azami tork : Motorun en büyük kuvvetinin tekerleklere intikal ettigi andaki güç ve bu esnada motorun devir adedidir. Diger bir deyisle, isi enerjisinin en randimanli sekilde mekanik enerjiye dönüstügü andaki güç ve motorun devir adedidir. Kg/metre (mkg) ve dv/dk ile ifade
edilir. Bu ölçü arabanin hareket gücünü doguran etkiler.

Devir adedi ve güç fazlalasmasi, sürtünme dolayisiyla harareti artiracagindan, kuru olarak çalisan ve hiçbir sogutma imkani olmayan debriyaj diskini hirpalar. Otomatik sanzimanli arabalarda meydana gelen isi, yagin içinde dagilir ve bu tip arabalara daha az zarar verir.
Sanziman tipi ne olursa olsun, azami tork ne kadar küçük bir devirle elde edilirse, arabanin mekanik aksaminin da o kadar az zarar görecegi bellidir. Römork veya karavan çekmede en önemli unsur azami tork'tur.

Bunu bir örnekle açiklayalim : Birinci araba 505 Peugeot GTD turbo. Motor gücü 4150 devirde 95 beygir, azami tork 2000 devirde 21.0 mkg. Diger araba Citroen BX 14 RE. Maxi güç 750 devirde 72 beygir, azami tork 3000 devirde 11.0 mkg. Bu verilere göre Peugeot daha iyi
çekici, zira daha küçük devirde tork'u daha fazla. En iyi karavan çeken araba alçak devirde en yüksek tork degerine erisen arabadir.
Bu mevzuda yeni çikan Diesel arabalar bayagi basarili olmaktadir. Zira tork degeri degisikbile olsa, devir adetleri dakikada 2500'ü asmaz.
 
Azami tork ile karavan agirligini hesap etmek istersek 1 mkg=75 kg. düsünmemiz gerekir.  Ancak bu tip formüller bize asagi yukari bir fikir vermelerine ragmen, hiçbir zaman kesin rakam olamazlar. Zira karavan çekme hadisesi tek bir olay degildir. Birçok etkenin rol oynadigi
komplex bir hadisedir. Bu etkenlerden birisi karavan ölçüleridir. Bahsini ettigimiz formüller kasa genisligi 2 veya 2.10 metre arasi, yoldan yüksekligi 2.40 m civarindaki karavanlar içindir. Bir diger etken irtifadir. Daglarda yükseklik arttikça, atmosfer basincinin düsmesinden dolayi,
motorun randimani düser. Deniz seviyesinde 1 tonluk karavani rahatça çeken bir araba 2000 m yükseklikte 750 kg karavani çekerken zorlanabilir. Bu durumda deminki formülü 1mkg=65 kg olarak hesaplamak gerekir.

4. Azami tork, vites,sürat münasebeti : Vites münasebetinin devir adedi, sürat, yakit sarfiyati ve seyir rahatligi üzerinde büyük etkisi vardir. Arabanin mevcut en yüksek vitesinde (4 veya 5) maximal güç elde edildiginde, araba azami süratine varmis demektir. Halbuki karavanla azami sürati bulmak imkansizdir. Bizler, karavanla daima bir vites küçük gideriz. Takometremiz varsa her viteste maximal gücün elde edildigi devri bulabildigimizi görürüz. O halde, yolun durumuna göre kaçinci viteste olursak olalim, arabamizin en iyi randiman verdigi devir adedini bulup böyle gidersek, arabamizin motorunu en iyi sekilde korumus oluruz. Çünkü motorun sikintiya girdigi iki durum vardir:

A-Normal devirden düsük çalistiginda
B-Normal devirden yüksek çalistiginda

Her iki sikta da motorun asinmasi hizlanir ve yakit sarfiyati artar. Özellikle yüksek devir daha zararlidir.

5. Karavan ve çekici agirliklari münasebeti : Karavan kafasindan fazla agirlik basan veya bagajinda agir esyalar tasiyan arabalarin arka kisimlari,süspansiyonlarin yumusakligi nisbetinde çökme yapar. Bu çökme neticesi direksiyon hakimiyeti azalir. Önden çekisli arabalarda ayrica
çekme kabiliyeti de azalir. Bu hatali durumun havali amortisörlerle giderilme imkani olsa dahi, en iyisi arabanin arkasina yüklenecek asiri baskilardan kaçinmaktadir. (Monreo ve Sachs firmalari her tip araba için havali amörtisör imal etmektedirler.)

III-NETICE
Yukaridaki bilgilerden anlasilacagi gibi, karavan çekme hadisesi kompleks bir hadise olup, 2 . 2 = 4 gibi matematik formüllere uydurmak zordur. Bununla beraber bazi hesaplarla arabanin gücüne göre zorlamadan çekebilecegi karavan agirliginin ortalamasini bulabiliriz.
Gene de bu agirliklari azami agirlik olarak kabul edip, onu geçmemeliyiz. Hatta her tür kötü sartlari hesaba katarak, mümkün oldugu kadar altina düsebilirsek, kendi rahatligimiz ve emniyetimiz bakimindan isabet etmis oluruz.


Derleyen:
Koray TEZCAN
Asya Kamp ve Karavan Derneği Kurucu Üyesi

http://www.ukkf.org/Yararli-Bilgiler-Detay.aspx?YararliBilgilID=4
« Son Düzenleme: 23 Şubat 2018, 08:22:46 Gönderen: GeZGiN »

Tags: