Balın bozulmamasının nedeni aslında kimyasal yapısı ve doğası gereği koruyucu özelliklere sahip olmasıdır. İşte detaylı açıklama:
1. Düşük Su Oranı
•    Balın içinde çok az miktarda su vardır (%17-18 civarı).
•    Mikroorganizmaların (bakteri, maya, küf) çoğalabilmesi için belli bir oranda suya ihtiyaç duyarlar. Balda bu olmadığı için mikroplar gelişemez.

2. Yüksek Şeker Oranı
•    Balın büyük kısmı glikoz ve früktoz gibi şekerlerden oluşur.
•    Şeker, ozmotik basınç yaratarak mikroorganizmaların hücre zarından suyunu çekip onları kurutur. Yani bakterilerin yaşamasına izin vermez.

3. Asidik Yapı
•    Balın pH değeri 3-4,5 arasındadır.
•    Bu asidik ortam çoğu bakteri ve mantarın yaşamasına engeldir.

4. Doğal Koruyucu Maddeler
•    Arılar, bal yaparken glikoz oksidaz enzimi ekler. Bu enzim, balda düşük miktarda hidrojen peroksit üretir. Bu madde bakterilere karşı doğal bir koruyucudur.
•    Ayrıca fenolik bileşikler ve flavonoidler de antimikrobiyal özellik gösterir.

5. Kapalı Ortamda Saklanması
•    Bal, arılar tarafından balmumuyla kapatılır ve hava almaz.
•    İnsanlar da balı saklarken kapalı kavanozda tuttuğu için dışarıdan bakteri, mantar veya nem girmez.

📌 Önemli Not:
Balın bozulmamasının şartı, su veya nemle temas etmemesidir. Eğer bal nemli ortamda kalırsa ya da içine kaşıkla yoğurt, ekmek kırıntısı gibi şeyler girerse, bu maddeler maya gelişimini başlatabilir ve bal fermente olup ekşimsi tat alabilir.

Balın yanı sıra tuz, şeker ve çiğ pirinç de asla bozulmaz.

Arkeologlar Mısır piramitlerinde ve bazı eski mezarlarda kapalı kaplar içinde bal buldular. Bu balların yaşı yaklaşık 3000 yıl olmasına rağmen, yapısı bozulmamış ve yenilebilir durumda olduğu görüldü.

Bunun sebebi:
•    Kapların hava almaması,
•    Balın düşük su içeriği, yüksek şeker oranı ve asidik yapısı sayesinde mikropların yaşayamaması.

Yani, arıların yaptığı bal, doğru koşullarda saklandığında adeta "ölümsüz" bir gıda. Dünyada bozulmadan binlerce yıl kalabilen tek doğal besinlerden biridir.

🍯 Kısaca: Bal, doğanın mucizesi olarak hem besleyici hem de neredeyse sonsuz raf ömrüne sahip.

🏺 Eski Uygarlıklarda Balın Şifa Kullanımı
1.  Mısır Uygarlığı
•    Eski Mısırlılar balı hem yiyecek hem de ilaç olarak görürdü.
•    Mısır Tıbbı Papirüsleri (Ebers Papirüsü, M.Ö. 1550 civarı) balı; yaraların iyileştirilmesi, yanık tedavisi, boğaz ağrısı ve mide sorunları için reçetelere yazmıştır.
•    Ayrıca mumyalamada koruyucu olarak kullanılmıştır.

2.  Mezopotamya
•    Sümer tabletlerinde bal; cilt yaraları, göz hastalıkları ve enfeksiyonlara karşı ilaçlarla karıştırılmıştır.
•    Bal ve bitki özleriyle hazırlanan merhemler bulunmuştur.

3.  Antik Yunan
•    Hippokrates (tıbbın babası), balı öksürük, boğaz ağrısı ve ateş düşürmede önermiştir.
•    Sporcuların enerji vermesi için bal yemesi tavsiye edilirdi.
•    Bal ve sirke karışımı ("oxymel") tonik olarak kullanılırdı.

4.  Roma İmparatorluğu
•    Romalı hekim Dioscorides, balı ilaç kitaplarında antiseptik ve sindirim düzenleyici olarak yazmıştır.
•    Ayrıca şarap ve bal karışımı "mulsum", hem ilaç hem de keyif içkisi olarak tüketilirdi.

5.  Türk-İslam Tıbbı
•    İbn-i Sina, balı "ilaçların ilacı" olarak tanımlamış, ömrü uzattığını ve bedeni güçlendirdiğini yazmıştır.
•    Bal, "nebatî ilaçlarla" karıştırılıp şurup ve merhem haline getirilirdi.

6.  Anadolu Halk Tıbbı
•    Osmanlı döneminde bal, yanık tedavisinde, boğaz ağrısında ve bal şerbeti olarak ateş düşürmede kullanılmıştır.
•    Hatta Lokman Hekim'in reçetelerinde de bal önemli yer tutar.
________________________________________
📌 Günümüzde modern tıp da balın antibakteriyel, antioksidan ve yara iyileştirici özelliklerini kabul ediyor. Özellikle Manuka balı gibi özel türler tıbbi tedavilerde kullanılabiliyor.

🌿 Balın Geleneksel Kullanım Alanları
1.  Boğaz ve Solunum Yolu
•    Öksürük ve boğaz ağrısını yatıştırmak için (ılık süt, limon ya da bitki çaylarıyla karıştırılarak).
•    Bronşit ve astımda bal–bitki karışımları şurup gibi kullanılırdı.

2.  Yaralar ve Yanıklar
•    Antiseptik özelliği sayesinde yara ve kesiklerin üzerine sürülürdü.
•    Yanıklarda hem mikrop kapmayı önler hem de iyileşmeyi hızlandırırdı.

3.  Sindirim Sistemi
•    Mide ağrısı ve ülser için kullanılırdı.
•    Kabızlık veya hazımsızlıkta, bal–ılık su karışımı içilirdi.

4.  Bağışıklık Güçlendirme
•    Bal, kış aylarında soğuk algınlığına karşı koruyucu olarak düzenli tüketilirdi.
•    Özellikle çocuklara "enerji ve direnç" vermesi için önerilirdi.

5.  Cilt Sağlığı
•    Bal maskeleri cildi nemlendirir, sivilce ve egzama tedavisinde kullanılırdı.
•    Osmanlı'da kadınlar balı güzellik için krem gibi uygularlardı.

6.  Enerji ve Güç
•    Sporcular ve savaşçılar balı enerji kaynağı olarak tüketirdi.
•    Yorgunluk ve halsizlikte doğal "canlandırıcı" olarak görülürdü.

7.  Göz Sağlığı
•    Eski tıpta, balın suyla seyreltilmiş hali göz iltihaplarında damla olarak kullanılırdı (günümüzde tavsiye edilmez ama o dönemde yaygındı).

8.  Uyku ve Sinir Sistemi
•    Ilık sütle bal içmek sakinleştirici ve uyku düzenleyici olarak önerilirdi.
________________________________________
📌 Uyarı: Günümüzde bu yöntemlerin çoğu halk arasında hâlâ uygulanıyor, ancak özellikle 1 yaşından küçük bebeklere bal verilmez çünkü botulizm riski vardır.


Balın Doğal Şifa Rehberi