Datça Hurması Datça’nın meşhur soğuksu virajlarının olduğu bölgenin Kuzey ve Güney taraflarındaki vadilerde toplu olarak görülüyor. Kuzeyde Eksera Deresi, güneyde Hurmalıbük, Karaali Deresi, Karasüleyman Deresi çokça görüldüğü yerler, değişik tarihlerde yanımda bir arkadaşla bu derelerde vadinin başından başlayarak sonuna kadar yürüdüm. Datça Hurması bu derin vadilerin tabanında akan derelerin üzerinde yayılım gösteriyor, dereler yağmur sularıyla besleniyorlar ve yağmur mevsimi boyunca derin dar vadilerden akıyorlar, zaman zaman geçit vermedikleri oluyor. Datça hurmaları bu vadilerde ince, zarif biçimleri ile güneşi görmek ister gibi uzamışlardı. Bilimsel araştırmalarda birkaç yerde daha bu türün göründüğünden ve buradaki kadar boylarının uzamadığından bahsediliyordu. Datça hurmalarına dere tabanının dışında yamaçlarda, tepelerde de rastlanıyor, buralardaki sıralanışları da vadiye akan küçük dereler boyunca oluyor, çok az sayıda tek başına dağlık bir kesimde rastlanıldığım oldu. Büyük ihitimalle kuşların götürdüğü tohumlarla olabilir. Datça Hurması’nın vatanı dediğimiz bu bölgelerin dışında görülen Datça hurması ağaçları fazla sayıda değil, insanlar tarafından tohum yoluyla üretilenler .
Datça Hurmalarının bulundukları yerlere baktığımızda kuvvetli rüzgarlardan etkilenmeyen, derin vadilerde yer aldıklarını görüyoruz. Bu vadiler denize doğru inen sarp vadiler, vadinin denizle buluştuğu yerde güzel bir koy oluyor. Yaşadıkları yerlerin yamaçları frigana dediğimiz bodur bitkilerle kaplı, bazı kısımlarda yayılmacı kızıl çam ağaçları Datça Hurması ağaçlarını tehdit eder duruma gelmiş, Datça hurmaları bu kısımlarda çam ağaçlarının arasında kaybolmuş vaziyette.
Datça Hurmasını diğer palmiye ve hurma türlerinden farklı tarafları nelerdir?Yetişkinleri ortalama 10-15 m boyunda olan Datça Hurması ağaçları diplerinden çokça sürgün veriyorlar, bu sürgünler ağacın 5-10 m ilerisine kadar yayılıyor ve böylece koloniler oluşturuyorlar. Datça Hurması ağaçlarının tohumlardan çok bu yolla daha çok yayıldığı düşünülüyor. Bir Datça Hurması gördüğümüzde kökünün yanından çıkmış birçok sürgünü de görüyoruz, bu özellik onların ayırıcı yanlarından biri. Diğer yandan maviye çalan yeşil dallar yay biçiminde aşağı doğru sarkıyor, bu da ağaçlara uzaktan bakıldığında top gibi bir görünüm veriyor. Yapraklar yaşlanınca açık kahverengi renge bürünüyor, ağacın alt kısımlarında dereye doğru sarkıyorlar, bazı ağaçlarda bu yapraklar çok oluyor, yanlarından, aralarından geçmesi zorlaşıyor.
Meyvaları :Datça hurması erkek ve dişi ağaçlar olmak üzere çiçek açıyor, erkek bitkilerin polenleri değişik yollarla dişi bitkilerin çiçeklerine taşınıyor. Bu vadilerde yürüyüşlerimizde meyvalı Datça hurması ağacı, ağaç sayısına bakınca oldukça azdı. Meyvalar ağacın tam ortasında, dik görünüşlü, sık dikenli dallarla çevrelenmiş, 1,5 ile 1,7 santim boyutları arasında, sarımtırak kahverengi renkli, daha sonraları renkleri koyulaşıyor. Kasım ve aralık aylarında olgunlaşıyor, eskiler yediklerinden söz ederler. Fotoğrafta görülen Meyvaları görmek için Eksera deresindeki yürüyüşümüzü 23 Kasım’da yapmıştık.
