Belki de Cittaslow, nam-ı diğer sakin şehir kelimesinin günlük hayatımıza girmesi 5 yıldan daha eski değildir. Günümüzde öyle bir hal aldı ki bu kelime; Türkiye’nin Sakin Şehirleri (Cittaslow) Listesi oluşturulup, turlar bile düzenlenir hale geldi.
Tabi dilimize Sakin Şehir olarak çevrilen Cittaslow ile ilgili bir tanımlama yapmak gerekiyor.
Cittaslow Nedir?
Özellikle büyük şehirlerde hayat çok hızlı ve ne yazık ki milyonlarca insan bu dar alanlarda yaşıyor. Şöyle diyelim; ülkemizin nüfusu kabaca 80 milyon ama 20 milyon bir nüfus İstanbul’da yaşıyor. Hal böyle olunca doğal kaynaklara ulaşım bir hayli zorlaşıyor. Özetle bu şehirler tüketim şehirleri haline geliyor. Hem de öyle sadece yeme içme tüketimi değil; zamanı, mesafeleri, doğal kaynakları ve aklınıza gelebilecek bir çok şeyi.
Cittaslow hareketi de bunların bir alternatifi olabilir diyerek; 1999 yılında Greve in Chianti’nin eski belediye başkanı Paolo Saturnini sayesinde ortaya çıkarılmış. Bir diğer tabirle belediyeler birliği olarak kurulmuş.
Türkiye’nin Sakin Şehirleri (Cittaslow) Listesi yazısına geçmeden en sevdiğim sözlerden birini de paylaşayım sizlerle. Bu sözü seyahatlerimde de kendime parola edinirim.
“Yavaşlığın düzeyi anının yoğunluğuyla doğru orantılıdır; hızın düzeyi unutmanın yoğunluğuyla doğru orantılıdır. Yavaşlık ile anımsama, hız ile unutma arasında gizli bir ilişki vardır. Bir şey anımsamak isteyen kimse yürüyüşünü yavaşlatır. Buna karşılık, az önce yaşadığı kötü bir olayı unutmaya çalışan insan elinde olmadan yürüyüşünü hızlandırır.” Milan KUNDERA
01-Sinop / Gerze
Türkiye’nin en mutlu şehrinin en mutlu ilçesi burası. Yöresel yemekleri, birbirinden güzel koyları ve yemyeşil doğasıyla 2017 yılında Cittaslow ünvanını almış.
yöresel yemekleri bulabileceğiniz gibi cuma günleri kurulan pazarı da ziyaret edip; bölge insanının yetiştirdiği ürünleri alabilirsiniz.
Şelaleler, yaylalar, tarihi konaklar ve daha fazlası Sinop Gerze’de bulunuyor. Rotanıza alıp bu şirin ilçeyi görmelisiniz.
02-Isparta / Eğirdir
Akla direkt Eğirdir Gölü gelir değil mi? Bu göl kesinlikle çok etkileyici ve günün her saati, ışığın açı değiştirdiği her an çok daha güzel çok daha farklı görünüyor. Buraya giderseniz planınızda göl kenarında oturup bir şeyler yemek mutlaka olsun.
Cittaslow’da yer alan her şehirde bulunan tarihi zenginlikler burada da mevcut. Lidyalılara ait eserler, Eğirdir İç Kalesi bunlardan biri. Sadece bu bölgede görülebilen Apollon Kelebeğini de unutmamak gerek.
Zamanınız varsa rotaya Lavanta Kokulu Köy‘ü de ekleyebilirsiniz. Hem yakın hem de çok güzel bir deneyim.
03-Muğla / Akyaka
Alabildiğine mavi alabildiğine yeşil Akyaka. Çevre ya da gürültü kirliliği yok. Dağların arasından süzülüp gidebileceğiniz ve Muğla Merkeze de oldukça yakın. Doğa yürüyüşü yapmak isteyenler için de bir hayli elverişli.
Ayrıca Akyaka Antik İdyma kentine ev sahipliği yapıyor.
04-Çanakkale / Gökçeada
Hemen yakınında bulunan Bozcaada’ya göre pek adı duyulmamış yerlerden burası. Ulaşım konusunda da haliyle zorlukları var daha doğrusu araçsız gidilmeyecek yerlerden.
Rum köyleri, birbirinden güzel koyları, peynir kayalıkları ve daha fazlasıyla görülmesi gereken yerlerden biri. Hatta geçtiğimiz günlerde sayfamda yazıyı paylaşmıştım tıklayıp okuyabilirsiniz.
Yazıda belirtmiştim ama buradan ayrıca söyleyeyim; Rum köylerini görmeden, adaya özgü lezzetleri tatmadan ve sahilinde ay ışığında oturmadan dönmeyin.
05-Şanlıurfa / Halfeti
İnsanlık tarihi kadar eski bir yer olduğunu söylememe gerek yok sanırım. Tabi bununla birlikte de bir çok medeniyete ev sahipliği yapmış bir yer Halfeti.
Bilinen ilk tarihiyse Romalılar tarafından Ekamia adı ile kurulduğudur.
Burada da yerel yemekleri tatmadan, tarihi kalıntıları gezip incelemeden dönmeyin derim.
En ilginç tatlardan biri; erik tava, saece Fırat ve Dicle’de yetişen Şabut Balığı kebabı ve kebat reçelidir. Denemeden dönmeyin efenim.
06-Ordu / Perşembe
Bir Karadeniz sakin şehri de Ordu’dan. Perşembe de yeşili ve deniziyle ön plana çıkan yerlerden ama bir farkı var. Çevre yolunun Perşembe’nin arkasından geçmesi sebebiyle Karadeniz’de tek bakir kalan koy ve plajlar burada bulunuyormuş.
Karadeniz sofrasının en lezzetli örneklerini de burada bulabilirsiniz.
07-Şavşat / Artvin
Bana göre Karedeniz’in her yeri cennet. Şavşat bunların arasında en belirginlerden tabi. Şavşat, Gürcü dilinde “siyah yer” anlamına geliyormuş. Manastırı, kalesi, köprüleri, şelaleleri ve dillere destan yaylalarıyla ölmeden önce görülmesi gereken yerlerden.
Yıllar önce gitmiştim ama yine gitmeliyim buraya.
08-Seferihisar / İzmir
Yeni ziyaret ettiğim ve çok hoşuma giden yerlerden Seferihisar ve Sığacık. Teos Antik Kenti’ne ev sahipliği yapan ve tarihi M.Ö. 2000 yıllarına kadar uzanan bir yer burası.
Sadece ilçe değil çevresi de bir o kadar güzel. Pazar günleri kurulan Sığacık Pazarı ziyaret edilmesi gereken yerlerden. Kaleiçi bölgesinde gezip bol bol fotoğraf çekebilirsiniz. Lezzetli yemekleri yedikten sonra da plajda soluğu almak gibisi yok. Bölgede ayrıca Mandalina Festivali de yapılıyormuş.
09-Uzundere / Erzurum
Türkiye’nin en yüksek şelalesi olan Tortum şelalesi burada diyerek konuya girelim. Yelken, rafting ve kano gibi su sporlarının yapıldığı Tortum Gölü ve Çayı’nı da bünyesinde bulunduruyor.
Özetle burası tam bir cennetten parça. Bunun yanında tarihi yapılarıyla da ziyaretçileri ilgisini çekecek yerlerden.
Bölgede ayrıca Kuş Gözlem Festivali de yapılıyor.
10-Taraklı / Sakarya
Eski adı “Dablar” olan Taraklı’nın Hellenestik dönemde “Bytinia” bölgesi içinde yer alıyormuş. Yavuz Sultan Selim’in Mısır Seferine çıkarken burada konaklayarak Veziri Yunus paşaya yaptırdığı ve şu anda kendi adıyla anılan Yunuspaşa Camii diğer adıyla kubbelerindeki kurşunlarla ünlenen Kurşunlu Camii 1517 yılında tamamlanmış.
Evliya Çelebi de burada bahsederken; halkın ağaç tarak ve kaşık yaptığını söylemiş. Bundan dolayı da Yenice Tarakçı olarak anılırmış bölge. Yöresel yemekleri tadıp etrafı da gezmenizde fayda var.
Mudurnu ve Göynük uğranılabilecek güzel yerlerden. Bu yerlere ait yazılarımı da isimlerin üstüne tıklayıp okuyabilirsiniz.
11-Vize / Kırklareli
Çocukluğumda yazın gittiğimiz yerlerdendi Vize. O zamanlar tarihi hakkında çok ilgili değildim belki ama şunu çok iyi hatırlarım; Kıyıköy taraflarında denize girerken, mandalar da yolda bize eşlik edip sonrasında denize girerdi.
Akşamları köylülerden manda sütü alıp, tavuk yumurtasını kendimiz seçerdik. Birkaç yıl önce gittiğimde de ne yazık ki bu söylediklerimin bittiğini gördüm.
Vize’nin tarihi M.Ö 4000 yıllarına dayanıyor ve bölge buraya adını veren Trak Kabileleri için önemli bir yermiş. Istıranca Ormanları, lezzetli deniz mahsülleri iliştireceğim notlar arasında olsun. Vize peyniri ve oğlak çevirme de bonusu.
12-Yalvaç / Isparta
Eğirdir’den sonra bir ilçe daha Isparta’dan. Türkiye’nin Sakin Şehirleri (Cittaslow) Listesi’nin en yaşlı üyesi sanırım. Yalvaç, kültür çeşitliliği ve zengin tarihiyle ziyaretçilerini büyüleyen yerlerden. Burayla ilgili şu bulguları paylaşayım sizlerle; 8 milyon yıl öncesinde yaşamış; at, fil ve gergedan fosilleri bulunmuş. Tabi sonrasında da bir çok medeniyete ev sahipliği yapmış bu şirin ilçe.
Bölgeye yapacağınız seyahatte, buraya özgü el sanatlarını görüp deneyimlemeniz en önemli önerilerden biri olacaktır.
13-Yenipazar / Aydın
Yenipazar’ın ilk yerleşim yeri M.Ö. 2000’li yıllara dayanan Orthosia Antik Kenti’nin civarıdır. Geleneksel Yörük Şenliği ve Deve Güreşleri de burada yapılmaktadır. Yenipazar pidesi, ekmek dolması gibi yemekler de bölgede tatmanız gereken lezzetlerden.
