Mağara giriş kapısı taşlarla kapatılan ancak 50 santimetre çapındaki bir delikten içeri girdikten sonra aşağıya doğru çamurlu kayalar üzerinden inilen Mağara’da sağa ve sola giden sarkıt ve dikitlerin bulunduğu tüneller ve çukurlar bulunuyor. Tünellerden sağa doğru geçince karşımıza futbol sahası büyüklüğünde bir alan çıkıyor. Yaklaşık 200 metre ışıklandırma ile gidilebilen mağarada 1992 yılında Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü tarafından rapor hazırlanmış olup, 200 metreden sonra keşfedilmediği için gidilmesi tehlikeli bulunarak tabela konulmuştur. Mağaranın uzunluğunun 5 km olduğu ayrıca değişik yönlere giden 4-5 ayrı tünelin bulunduğu da belirtildi.
Ankara Çevre yolu yakınında 1992 yılında bulunan Tulumtaş mağarası, aynı yıl yapılan incelemelerden sonra, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından l. Derece Doğal Sit Alanı olarak ilan edilmiştir. Uzunluğu 5 km, genişliği 1,5 km, yüksekliği zaman zaman 30–40 metre olan büyük bir kireç taşı bloğunun içinde kimyasal çözünmeler sonucunda teşekkül eden mağarada, son derece dikkat çekici sütun, dikit ve sarkıtlar bulunmaktadır. Mağara günümüzde ziyarete kapalıdır. Yeraltı su kaynakları, sağlam zemini ve havası dolayısıyla Tulumtaş mahallesi hudutları içinde bulunan mağara‘nın yakınlarında yeni yapılaşma oldukça hızla devam etmektedir.
Bir Milyon Yıllık Damlataş Mağarası Kaderine Terke Edilmiş!
Maden Tetkik Aramada çalışan mağara araştırmacıları, Tulumtaş Mağarası nın jeolojide üst miyosen olarak adlandırılan dönemde oluşmaya başladığını, yani bir milyon yıl öncesine dayandığını ifade ediyorlar. Mağarada oluşan sarkıt ve dikitlerin ise 100 bin yıldan başlayarak günümüze kadar ulaştığı, sarkıt ve dikitlerin oluşumunun devam ettiğini hazırlanan raporla bildirdiler.
Mağaranın üzerinde villalar var. Villalar damlataş mağarasının açılmasını engelliyor-mu?
1. derece SİT alanı iken, daha sonra 2. ve sonunda 3. derece SİT alanı yapılarak yapılaşmaya açılan Damlataş mağarasının üzerindeki arazide bugün 215 villa bulunuyor.
Mağaranın üzerindeki alana, milletvekillerinin de üye olduğu SS Çevre göl Parlament Yapı Kooperatifi nce 215 adet villa yapıldı. Kooperatif, mağaranın keşfinden dört yıl sonra 1996 yılında inşaat ruhsatı aldı. Kültür Bakanlığı Ankara Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu ve Genel Müdürlüğü nün aldığı yasak yapılaşmanın durdurulması, yapılaşmaya gidilmemesi yönündeki kararlar hiçe sayılarak, milletvekillerinin villaları yapıldı.
SİT alanı olan mağaranın üzerine milletvekillerinin villarının yapılmasına göz yumuldu ve mağara kaderi ile baş başa bırakıldı. Doğa harikası mağara sahipsiz kaldı. Mağara, üzerinde çalışan iş makineleri nedeniyle çatlaklar oluşurken, bir kısım sarkıt ve dikitler de kırılıp, parçalanarak adeta yağmalandı.
Türkiye’nin en büyük damlataş mağarası olma özelliğini taşıyan Gölbaşı Tulumtaş Mağarası halen turizme kazandırılmayı bekliyor. Turizm Bölgesi olan Gölbaşı’nda, Başkentin en önemli Doğa harikalarından birisi olan Gölbaşı Damlataş Mağarası projesi için Ankara Valiliği İl Genel Meclisi tarafından 100 bin lira’lık bir bütçe ayrıldığı öğrenildi.
Başkent’in En Büyük Doğa Harikası
Gölbaşı Belediye Başkan Vekili Kadir Yanık, Tulumtaş Mağarası’nın Başkentin en büyük doğa harikası olduğunu belirterek, “Bu zenginlik turizme kazandırılmalıdır. Türkiye’nin en büyük damlataş mağarası olma özelliği vardır. Buranın biran önce turizme kazandırılması hem başkentimiz, hem ülkemiz için büyük bir kazanım olacaktır. Bize yetki versinler, biz bu mağarayı 2 ayda turizme kazandıralım, gerekli çalışmaları yapalım. Bizim yetkimiz olmadığından her hangi bir çalışma yapamıyoruz.Ben de daha önceki yıllarda Mağaranın içerisini gezdim. Halen sarkıt ve dikitler oluşuyor ve Türkiye’nin en büyük Damlataş Mağarası olduğunu düşünüyorum.”dedi.
Gölbaşı İlçesi Koruma, Geliştirme ve Turizm Derneği 2. Başkanı Doğan Çağatay ise, Damlataş Mağarası ile ilgili bugüne kadar hiçbir çalışma olmadığını belirterek, “Bu önemli doğa harikası bir hazinedir. Bu hazinenin gün yüzüne çıkarılması gerekiyor. Bugüne kadar sesimizi duyan olmadı. 1992 yılında ortaya çıkarılan bu damlataş mağarası ile ilgili hiçbir çalışma yapılmadı. İlk bulunduğunda MTA bir rapor hazırladı, daha sonra mağaranın ağzı kapatıldı ve adeta yok edilmek istendi. Burası için ciddi bir proje hazırlanırsa Başkent içinde büyük bir kazanım olacaktır.”dedi.
