Zaman zaman, İstanbul’da oturanlar günübirlik kaçışlar arar, birkaç saatlik uzaklıkta bulunan ve o güne kadar gezmedikleri, görmedikleri bir yeri keşfetmenin heyecanını yaşamak isterler. Yaşlı, görmüş geçirmiş evleriyle bazen Safranbolu’yu anımsatan Trilye, yeni adıyla Zeytinbağ, bu tür kaçışlar için çok uygun. Bursa’ya yaklaşık 40 kilometre, Mudanya’ya da 10 kilometre uzaklıkta bulunan, pek az kişinin bildiği bu şirin kasaba, Marmara Denizi’nin güney kıyılarında yer alıyor.
Tarihi evleri, güneş altında sonsuz yeşillerle parlayan zeytinlikleri, asırlık ağaçlarıyla Trilye gibi bir yerin gözlerden kaçmış olmasına şaşmamak elde değil. Kuruluşu ile ilgili birçok rivayet bulunan Trilye, kimine göre korsanlardan korunmak için birleşen üç ayrı köyden oluşmuş. Bir başka rivayete göre de yöreye yerleşim, başpiskoposla anlaşmazlığa düşen üç papazın (TRI-ILYA) buraya gelmesiyle başlamış. Kesin olarak bilinen ise 14. yüzyıla kadar bir Bizans kasabası olan Trilye’nin o tarihlerden sonra Osmanlı egemenliğine geçtiği.
Yosun kokulu Marmara’nın kıyısındaki Trilye’den kopmak kolay değil. Akşam dörtte ayrılmayı planlarken, ancak yedide yola koyulabiliyoruz. Cumbalı, renkli boyalı evleri, kafesli pencereleri, tarihi yapılarındaki ilginç mimari özellikleriyle yüreklerde hemen yer edecek, dönüp dönüp tekrar gelmek istenecek bir yer burası.
Bu sevimli kasabadan hoşlandığımızı nasıl mı anladık dersiniz? En kısa zamanda buraya sevdiklerimizle birlikte yine gelelim diye düşündüğümüz anda! 1980 yılında SİT alanı ilan edilerek koruma altına alınan bu tarihi kasabaya, Mudanya’dan sonra sahili batı yönünde izleyerek varılıyor. Yolumuzun üstünde önce Kumyaka var. Eskiden ufak bir Rum köyü olan Kumyaka’dan sonra birkaç kilometre yol alınca Trilye gözüküyor. Manzara o kadar etkileyici ki, aracımızı hemen bir kenarda park edip doyasıya seyretmek ve görüntülemek istiyoruz. Ama, çevresi zeytin ağaçlarıyla dolu yeşil bir vadinin iki yamacına kurulu kasabanın güzelliği ve tarihi dokusu tepeden aşağıya indikten sonra daha iyi anlaşılıyor.
Trilye, Arnavut taşıyla döşenmiş daracık sokakları, eski yapılarıyla 100 yıl öncesindeki gibi dimdik ayakta. Bu da Trilye’yi mimari açıdan da ilgi çekici bir yer yapıyor.Hatta mimarlık öğrencileri zaman zaman buraya inceleme yapmaya geliyor. Kasabadaki tarihi evlerin bazıları tekrar ele alınarak boyanmış, ama birçoğu da eski halleriyle duruyor. Ahşap evlerin yanında az da olsa beton yapılar var. Trilye, yaşayan bir kasaba. Daha yeni restore edilmiş birkaç güzel yapının yanından geçerken içimiz açılıyor. Keşke tüm kasaba böyle olsaydı diye düşünüyoruz. Trilye adının zeytinden geldiği bir başka rivayet konusu...
Yöre halkının başlıca geçim kaynağı olan zeytinler, herkesçe, Trilye zeytini olarak biliniyor. Yolumuza devam ederek sahile ulaşıyoruz. Sahildeki irili ufaklı balık restoranlarından birinde tesadüfen belediye başkanıyla tanışıyorum. Trilye’nin daha çok tanınması için elinden geleni yapan, yenilikçi, yardımsever bir insan. Sahil, belli ki son yıllarda elden geçmiş, halkın rahatlıkla yürüyebileceği uzun ve rahat yollar yapılmış. Burada birkaç restoran var, ama benim tercihim Liman Restaurant.
Denizden daha yeni çıkmış balık ve çeşitli deniz ürünlerini bu temiz ve sevimli yerde, İstanbul’dan en az yarı yarıya ucuza yemek mümkün. Trilyelilerin çok sevdikleri diğer bir yer ise Çamlık Tepesi. Buradan bütün kasaba kuşbakışı görülebiliyor. Çamların altındaki bu ufak meydana günün her saatinde gelenler, çocuklarına hava aldırıyor ve demli çaylarını yudumlayarak sohbete dalıyorlar.
KAYNAK : SKYLIFE HAZİRAN / 2000
Nasıl Gidilir : Trilye'ye İstanbul Yenikapı'dan Deniz Otobüsü ile Mudanya'ya geldikten sonra karayolundan minibüsler ile 15 dakikada ulaşılabilir.Trilye - Mudanya arası zeytinlikler ve harika manzaralar ile dolu 10 km.' lik bir yol bulunmakta. İstanbul'dan Bursa yönüne otomobiliyle gelenler ise Gemlik'i 3 Km. geçtikten sonra Engürücük sapağından girerek Kurşunlu,Güzelyalı,Mudanya üzerinden Trilye'ye ulaşabilirler.Ayrıca Trilye'den güneye giden ve nefis manzaralar sunan bir karayolu sizi İzmir yoluna bağlamaktadır.Dikkatli olun, karayollları yön levhalarında Trilye değil Zeytinbağı yazmaktadır.
