DOĞAYI HOR GÖREN GELECEĞİ ZOR GÖRÜR.

Laurocerasus officinalis, Prunus lauroceraus olarak da bilinmektedir. Ana yurdu Anadolu’dur.
Bu bitki, 1546’de bir Fransız tarafından Trabzon Kirazı (Cerasus trapezuntuna) olarak isimlendirilmiştir. Bitki aynı sene İstanbul üzerinden İtalya’ya, 1574 senesinde başka bir yabancı tarafından Viyana’ya oradan ise Fransa ve İngiltere’ye yollanmıştır. 1600 senesinde beri bütün Avrupa’da park ve bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilmeye başlanmıştır.



Bitki ve Meyve Özellikleri
Karayemiş; 5-6 metre uzunluğunda ya da boylu çalı şeklinde, kış mevsiminde yapraklarını dökmeyen bir ağaçtır. Özellikle kayın ormanlarının altında bulunur. Ormancılık yönünden zararlı bir alt flora bitkisidir.
Kökleri derine gider. Düzgün ve genellikle dik olarak gövde yapar.

Gövdesi grimsi siyah, donuk siyah renge sahiptir. Sert odun dokusu ile kuvvetli bir dal sistemi bulunur.
Yapraklarının boyları 5 ila 25 santim uzunluğunda olan yapraklar, elips veya uzunca yumurta şeklinde, kısa saplı, sivri uçlu, tam kenarlı ya da düzensiz seyrek dişlidir. Uzun şerit halinde olan yapraklar deri gibi serttir. Üst tarafı parlak koyu yeşil renginde, alt tarafı açık solgun yeşil renginde ve tüysüz haldedir. Yaprak orta damarı alt kısımda çok açık bir şekilde çıkıntı yapmaktadır. Yaprağın alt tarafında 2 ila 4 adet beze yer alır.

Çiçekleri, dalcıkların uçlarına doğru çiçek salkımı görülmektedir. Bunlar yaprak koltuğundan çıkmaktadır. Açık yeşil renkte olan sürgünleri tüysüz haldedir. Beyaz rengine sahip çiçekler 5 ila 15 santim boyundaki bir eksen üzerinde, dik halde olan bir salkımda toplanmışlardır. Her bir çiçeğin üzerinde 5 çanak yaprak, 5 taç yaprak, 1 dişi organ ile 15 ya da 20 erkek organ yer alır.

Meyveleri çekirdekli, sulu ve 6 ila 25 milimetre boyundadır. Meyveleri başlangıçta yeşil renktedir. Olgun olduğu zaman ise çeşidine göre siyah, bazen açık ya da koyu kırmızı, bazı çeşitlerde de sarı– kırmızı alacalı olmakla beraber genel olarak siyaha yakın koyu bir renk halini almaktadır.

İklim ve Toprak İstekleri
Anayurdu olmasından dolayı Karadeniz’in kıyı tarafları karayemiş yetiştiriciliği açısından uygun iklim özelliklerine sahiptir.

Erken çiçek açtığı için (çeşit özelliği ile rakım durumuna bağlı olarak Şubat ya da Mart aylarında çiçek salkımları görülemeye başlanır) ilkbahar geç donlarından zarar görebilir. Bazı dönemlerde verimin az olmasının sebebi buna bağlanabilir. Yine tozlanma zamanı meydana gelen sisler birtakım problemlere yol açabilmektedir.

Hemen her tür toprakta yetişebilir. Havalanması iyi olan, derin topraklarda bolca ürün verir. Genel olarak derin, iyi hava alan, nemli, humuslu – killi – kumlu topraklarda yetişmektedir. Taşlık, kayalık arazilerde de yetişir.  PH açısından asidik topraklarda yetişse de kireçli topraklarda da yetişebilme özelliğine sahiptir.

Karayemişin çoğaltma yöntemleri :
1. Tohumla
2. Kök sürgünleri ile
3. Çelikle
4. Daldırma ile
5. Aşı yöntemiyle
6. Doku kültürüyle

Bahçe Tesisi
15 ila 30 m2 taç yapabilen bu tür için 3×4, 4×4, 4×6 metre aralıklar ile dikim gerçekleştirilerek bahçe tesis edilebilir. Dikim sırasında dikdörtgen, kare, üçgen gibi dikim yöntemleri kullanılabilir.
Kullanılmakta olan fidanlar vejetatif olarak çoğaltılmış olmalıdır.
Meyve ağaçlarının güzel ve kuvvetli bir taç teşkil edebilmeleri için ve verim döneminde uzun zaman kalmalarına yol açmak için dikim gerçekleştikten sonra budamayı bilinçli şekilde yapmanız gerekmektedir.
Bir taflan ağacı 35 ila 40 yaşına kadar ekonomik anlamda ürün verebilir.

Çeşitleri

üyüme şekli, yaprak uzunluğu ve şekli, kışa dayanıklılık bakımından farklı 20 bodur çeşidi bulunan karayemişin yabancı dillerde, önemli 9 adedi bulunur. Bunlar;

1-) Angustifolia (yaprakları ince ve şerit biçimlidir),
2-) Caucasica (koyu yeşil yapraklıdır),
3-) Colchica (bol çiçeklidir),
4-) Herbergii (koyu yeşil yapraklıdır),
5-) Otto Luyken (yavaş gelişmelidir),
6-) Pyramidalis (dar tepeli ve piramit formludur),
7-) Schipkaensis (Bulgaristan kökenli, bol çiçekli ve kışa dayanıklıdır),
8-) Schipkaensis Macrophylla (gevşek dokuludur),
9-) Zabeliana (sarkık formludur ve kent iklimine dayanır).

Türkiye’de ise meyve biçimi ve meyvenin olgunlaşma mevsimine göre 7 adet karayemiş çeşidi bulunur.
1-) Su -(acı)- (temmuz ortası, acımtırak-buruk lezzetli),
2-) Vavul (hem çok etli hem az taneli),
3-) Yabani (temmuzun ilk haftası, buruk lezzetli),
4-) Ağustos -İstavrit- (meyvesi geç ve kırmızı renkte olgunlaşmaktadır),
5-) Orak -(selvi)- (temmuzun ortası, tatlı-lezzetli),
6-) Ayran -(beyaz)- (haziranın ortası, tatlı lezzetli),
7-) Kiraz -(Ekmek)- Karayemişleri (haziranın ortası, mayhoş-hafif buruktur.)

Karayemişin Kullanım Alanları
   Bazı ilaçlara hem tat hem de koku (kremlerde) verici olarak kullanılmaktadır.
   Hayvanlara taze olarak yedirilmektedir.
   Pasta, kek ve özellikle hoşaf ile kompostolara koku ve tat vermesi için ilave edilir,
   Pekmez, reçel ile tuzlaması yapılmaktadır.
   Sindirimi kolaydır ve meyveleri yenilebilir.
   Süs bitkisi olarak da kullanılabilir.
   Tokluk hissi verdiği için diyet olarak kullanılabilir.

Karayemiş ve Sağlık
   Antioksidan özelliğinden dolayı, pek çok hastalığın meydana gelmesinin ve gelişmesinin önüne geçmesi bakımından yararlıdır.
   Bronşite karşı faydalıdır.  (Meyveler çekirdekleriyle toz haline getirildikten sonra balla karıştırılır)
   Demir eksikliğini giderici özelliği bulunur.
   Dişleri korumada yardımcıdır.
   Hemoroite karşı yararlıdır.
   İdrar söktürücü özelliği bulunur.
   İnsülin hormonunu geliştirmektedir. Spazm çözer. (sindirim sistemi).
   Kalp çarpıntısını gidermede yararlıdır.
   Kan şekerinin düşürülmesinde yardımcı olur.
   Kasların düzenli çalışmasına yardımcı olur.
   Kemik yapısını geliştirme özelliğine sahiptir.
   Mide ülseri ile barsak tembelliğini gidermektedir.
   Özsuyu egzamaya yararlıdır.
   Sakinleştirici özelliğe sahiptir. (astım, sinirsel öksürük)
   Sigaraya karşı isteksizlik yaratır.
   Şeker hastalığına karşı, fırında kurutulup veya kavrularak da tüketilebilir.
   Taş düşürücü özelliğe sahiptir.
   Uyku verir.